Op 5 mei 2025 vieren we 80 jaar vrijheid. In opdracht van project The Blue Barge, mocht ik in de geschiedenis van de Joodse Synagoge in Bad Nieuweschans duiken. Een bijzondere grensplaats, met vele verhalen. In samenwerking met het Vestingmuseum Bad Nieuweschans, kwam dit tweedelige gedicht tot stand. Ik ben dankbaar voor de verhalen die me verteld werden, voor de mooie mensen die zich inzetten voor de geschiedenis, voor verhalen, voor de vrijheid, maar meer nog: voor elkaar.
Thuis
Deel 1 – Voor de Joodse Synagoge in Bad Nieuweschans
Er is tijdens het opgroeien nooit een plan,
je kent één regel, je volgt de handel, sjokt
van stad naar stad, totdat je blik op haar
blijft rusten, je onrust verdwaald in
zachte huid, in ogen nog zo vol van
verwondering, je leent haar je schouder
deelt verhalen, je vertrek een taak die
steeds vaker wordt uitgesteld, een huwelijk
later en je wortels verlangen naar een plek,
je bidt, maar geduld keert zich nu eenmaal
uit in kleine beetjes en in 1811 blijkt het
antwoord een plek: je bent ergens thuisgekomen
Thuis
Deel 2 – Voor de Joodse Synagoge in Bad Nieuweschans
Generaties later en de wereld is rusteloos,
eens zo veilige plekken zijn ingeslapen,
niemand zingt of spreekt nog in de Achterstraat
en dan de angst, ze slaat zich op in lichamen,
sluipt gedachten binnen, vertrouwen en verraad
gaan nu arm in arm, jong en oud worden
op transport gezet, je bevindt je in een hoek
van een duistere wagon, bidt om een antwoord,
om zoiets als genade, tussen de spijlen door sijpelt
het licht af en toe naar binnen en dan toch is er stilaan
hoop, die laatste daad van verzet, je sluit je ogen
voor alles wat kapot is en blijft het hardop herhalen:
vrijheid is geen plek, het stroomt door onze aderen,
leeft voort in volgende generaties, is thuis in het hart
Laura Mijnders
